ബോംബെ 'മുംബൈ' ആയതെങ്ങനെ? അറിയാം ആ ചരിത്രം, ഒപ്പം ഡൽഹിയും 'ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ' ആവശ്യവും

(KasargodVartha) രാജ്യതലസ്ഥാനമായ ഡൽഹിയുടെ പേര് മാറ്റണമെന്ന ആവശ്യം ശക്തമായി ഉയരുന്നുണ്ട്. വിശ്വഹിന്ദു പരിഷത്ത് പോലുള്ള സംഘടനകളാണ് ഡൽഹിയുടെ പേര് 'ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ' എന്ന് മാറ്റണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് രംഗത്തെത്തിയിരിക്കുന്നത്. ഇതിനുള്ള നിവേദനം അവർ കേന്ദ്ര സർക്കാരിന് സമർപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

മഹാഭാരത കഥയുമായി ബന്ധമുള്ള 'ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ' എന്ന പേര്, ആയിരക്കണക്കിന് വർഷം പഴക്കമുള്ള ഭാരതീയ സംസ്കാരത്തിന്റെയും പാരമ്പര്യത്തിന്റെയും പ്രതീകമാണ് എന്നാണ് ഈ ആവശ്യം ഉന്നയിക്കുന്നവർ വാദിക്കുന്നത്. ഈ നഗരം മുഗളന്മാരുടെയും ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെയും അധിനിവേശത്തിന് മുമ്പ് ഭാരതത്തിന്റെ മഹത്തായ ചരിത്രത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു എന്നും, നിലവിലെ പേര് ഈ അധിനിവേശ ചരിത്രത്തെയാണ് ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നത് എന്നും അവർ പറയുന്നു. മുഗൾ പേരുകളിലുള്ള റോഡുകളുടെ പേര് മാറ്റുന്നതുൾപ്പെടെയുള്ള മറ്റ് സമാനമായ നീക്കങ്ങൾക്കിടെയാണ് ഈ ആവശ്യം.

വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് മുംബൈയുടെ പുനർനാമകരണം ഇന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിൽ ഒരു നാഴികക്കല്ലായിരുന്നു.

ബോംബെയിൽ നിന്ന് മുംബൈയിലേക്ക്: 

ഇന്ത്യയുടെ സാമ്പത്തിക തലസ്ഥാനവും, സ്വപ്ന നഗരിയും, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ചലച്ചിത്ര പ്രേമികളുടെ ഹൃദയവും കവർന്ന മഹാനഗരമാണ് മുംബൈ. എങ്കിലും, ഒരു കാലത്ത് ഈ നഗരം ലോകത്തിന് മുന്നിൽ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത് ബോംബെ എന്ന പേരിലായിരുന്നു. 1995-ൽ ഔദ്യോഗികമായി ഈ പേര് മുംബൈ എന്ന് മാറ്റിയതിന് പിന്നിൽ ഒരു സാധാരണ ഭരണപരമായ തീരുമാനത്തേക്കാൾ വലിയ രാഷ്ട്രീയവും സാംസ്കാരികവുമായ പ്രക്ഷോഭങ്ങളുടെ ചരിത്രമുണ്ട്. 

കോളോണിയൽ ഭരണത്തിൻ്റെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ പൂർണമായി തുടച്ചുമാറ്റുക, പ്രാദേശിക ഭാഷയുടെയും സംസ്കാരത്തിൻ്റെയും സ്വത്വബോധം ഊട്ടിയുറപ്പിക്കുക എന്നീ ലക്ഷ്യങ്ങളായിരുന്നു ഈ നിർണ്ണായക മാറ്റത്തിന് പിന്നിലെ പ്രേരകശക്തി. 

മുംബൈ എന്ന പേരിൻ്റെ പ്രാദേശിക വേരുകൾ:

മുംബൈ എന്ന പേരിൻ്റെ ഉത്ഭവം ഈ നഗരത്തിൻ്റെ യഥാർത്ഥ നിവാസികളായ കോളി മത്സ്യത്തൊഴിലാളികളുടെ കുലദേവതയായ മുംബാദേവിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവെന്നാണ് പറയുന്നത്. മുംബാ എന്ന ദേവിയുടെ പേരിനോട്, മറാത്തി ഭാഷയിൽ 'അമ്മ' എന്നർത്ഥം വരുന്ന 'ആയി' ചേർന്നാണ് മുംബൈ എന്ന വാക്ക് രൂപം കൊണ്ടതെന്നാണ് വിശ്വാസം.

നൂറ്റാണ്ടുകളായി മറാത്തി, കൊങ്കിണി, ഗുജറാത്തി ഭാഷകൾ സംസാരിക്കുന്ന പ്രാദേശിക സമൂഹം ഈ മഹാനഗരത്തെ 'മുംബൈ' എന്ന് തന്നെയാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്. എന്നാൽ, പോർച്ചുഗീസുകാരുടെ വരവോടെയാണ് നഗരം 'ബോംബെ' എന്ന് അറിയപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയത്. 'നല്ല ഉൾക്കടൽ' എന്നർത്ഥം വരുന്ന 'ബോം ബാഹിയ' (Bom Bahia) എന്ന പോർച്ചുഗീസ് വാക്കിൽ നിന്നാണ് 'ബോംബെ' എന്ന പേര് രൂപപ്പെട്ടതെന്നും, ഇത് ബ്രിട്ടീഷുകാർ ഏറ്റെടുത്തുവെന്നുമാണ് പൊതുവെ പറയപ്പെടുന്നത്. 

ഈ കോളോണിയൽ പേരിനെ മായ്ച്ചുകളയുക എന്നത് പ്രാദേശിക സ്വത്വവാദികളുടെ ദീർഘകാലമായുള്ള ആവശ്യമായിരുന്നു.

ശിവസേനയും രാഷ്ട്രീയ പ്രസ്ഥാനവും: 

ബോംബെ, മുംബൈ ആയി മാറിയതിൻ്റെ രാഷ്ട്രീയ ചാലകശക്തി ശിവസേന എന്ന തീവ്ര മറാത്തി ദേശീയ പാർട്ടിയായിരുന്നു. 1966-ൽ ബാൽ താക്കറെ സ്ഥാപിച്ച ഈ പാർട്ടിയുടെ അടിസ്ഥാന മുദ്രാവാക്യം തന്നെ മറാത്തി 'മാണുസി' (മറാത്തിക്കാരൻ)-ൻ്റെ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുക എന്നതായിരുന്നു. മുംബൈ നഗരം മറാത്തികൾക്ക് സ്വന്തമാണെന്നും, മറ്റ് സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള കുടിയേറ്റക്കാർ തദ്ദേശീയരുടെ തൊഴിലവസരങ്ങൾ കവരുകയാണെന്നുമുള്ള വാദം ഉയർത്തിയാണ് ശിവസേന രാഷ്ട്രീയ മുന്നേറ്റം നടത്തിയത്. 

ഈ മറാത്തി സ്വത്വവാദ രാഷ്ട്രീയത്തിൻ്റെ ഒരു പ്രധാന ഭാഗമായിരുന്നു നഗരത്തിൻ്റെ പേര് മാറ്റം. 'ബോംബെ' എന്ന പേര് ബ്രിട്ടീഷ് അധിനിവേശത്തിൻ്റെ പ്രതീകമായി കണക്കാക്കിയ ശിവസേന, അതിന് പകരം പ്രാദേശികവും സാംസ്കാരികവുമായ പൈതൃകം വിളിച്ചോതുന്ന 'മുംബൈ' എന്ന പേര് പുനഃസ്ഥാപിക്കാൻ നിരന്തരം പ്രക്ഷോഭം നടത്തി. 1995-ൽ, ശിവസേന - ബി.ജെ.പി മുന്നണി  മഹാരാഷ്ട്രയിൽ അധികാരത്തിൽ വന്നപ്പോൾ, അവരുടെ പ്രഥമ മന്ത്രിസഭാ തീരുമാനങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു ബോംബെയെ മുംബൈ എന്ന് ഔദ്യോഗികമായി പുനർനാമകരണം ചെയ്യുക എന്നത്. 

ഈ മാറ്റം കേവലം ഒരു പേരിനെ മാത്രമല്ല മാറ്റിയത്, മറിച്ച് മഹാരാഷ്ട്രയുടെയും മറാത്തി ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നവരുടെയും സാംസ്കാരികവും രാഷ്ട്രീയപരവുമായ ആധിപത്യത്തെയാണ് അത് അരക്കിട്ടുറപ്പിച്ചത്. ഇതിന് സമാനമായി, മദ്രാസിനെ ചെന്നൈ എന്നും, കൽക്കട്ടയെ കൊൽക്കത്ത എന്നും പുനർനാമകരണം ചെയ്തുകൊണ്ട് കോളോണിയൽ ചരിത്രത്തെ തള്ളിക്കളയാനുള്ള വലിയൊരു ദേശീയ പ്രവണതയുടെ ഭാഗമായിരുന്നു ഈ മാറ്റം.

പുനർനാമകരണത്തിൻ്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ:

പേര് മാറ്റം നഗരത്തിൽ സമ്മിശ്ര പ്രതികരണമാണ് ഉണ്ടാക്കിയത്. പേര് മാറ്റത്തെ പിന്തുണച്ചവർ, ഇത് സാംസ്കാരിക സ്വാതന്ത്ര്യത്തിൻ്റെയും ദേശീയ സ്വത്വബോധത്തിൻ്റെയും വിജയമായി ആഘോഷിച്ചു. ഇത് മറാത്തി ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നവരുടെ അഭിമാനത്തെ ഉയർത്തിപ്പിടിച്ചു. എന്നാൽ, നഗരത്തിൻ്റെ കോസ്മോപൊളിറ്റൻ സ്വഭാവം ഇല്ലാതാക്കുമെന്നും, ബോംബെ എന്ന പേരിനോട് വൈകാരിക ബന്ധമുള്ള ചില വിഭാഗങ്ങൾക്ക് ഇത് ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടാക്കിയെന്നും വിമർശനങ്ങളുണ്ടായി. 

ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മാധ്യമങ്ങൾ, സ്ഥാപനങ്ങൾ, ബിസിനസ് സംരംഭങ്ങൾ എന്നിവ പെട്ടെന്ന് പുതിയ പേര് അംഗീകരിക്കാൻ സമയമെടുത്തു. 

വിവാദങ്ങളുടെ കൊടുങ്കാറ്റ്

ഇത്തരം പേര് മാറ്റ ആവശ്യങ്ങൾ ഒരു ഭാഗത്ത് സാംസ്കാരികവും ചരിത്രപരവുമായ അഭിമാനത്തെ ഊട്ടിയുറപ്പിക്കുന്നുവെന്ന് വാദിക്കുമ്പോഴും, മറുഭാഗത്ത് വലിയ രാഷ്ട്രീയവും സാമൂഹികവുമായ വിവാദങ്ങൾക്കും വഴിയൊരുക്കുന്നുണ്ട്. 

പേര് മാറ്റങ്ങൾ ഭരണപരമായ തലത്തിലും സാമ്പത്തികപരമായും വലിയ ചിലവുകൾ ഉണ്ടാക്കുമെന്ന വാദം ശക്തമാണ്. കൂടാതെ, നഗരങ്ങളുടെ വികസനം, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ തുടങ്ങിയ യഥാർത്ഥ പ്രശ്നങ്ങളിൽ നിന്ന് ശ്രദ്ധ തിരിക്കാനാണ് ഇത്തരം ആവശ്യങ്ങൾ ഉന്നയിക്കുന്നതെന്ന വിമർശനവും നിലനിൽക്കുന്നു.

ഓരോ പേര് മാറ്റവും കേവലം വാക്കുകളുടെ മാറ്റമല്ല, മറിച്ച് രാജ്യത്തിന്റെ ചരിത്രത്തോടുള്ള സമീപനത്തിലും സാംസ്കാരിക വീക്ഷണത്തിലും ഉണ്ടാകുന്ന പരിവർത്തനമാണ്.

ഈ വാർത്തയെക്കുറിച്ചുള്ള നിങ്ങളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ താഴെ കമന്റ് ബോക്‌സിൽ പങ്കുവെക്കുക.

Article Summary: Detailed news report on how Bombay became Mumbai and the current demand to rename Delhi as Indraprastha.

#Mumbai #Delhi #NameChange #Indraprastha #ShivSena #VHP