ഡോക്ടർ സത്താറിൻ്റെ 'ധർമ്മാസ്പത്രി'ക്ക് സരോജിനിയമ്മയുടെ വായനാനുഭവം

(KasargodVartha) ധർമ്മാസ്പത്രിയിലെ ഓരോ സംഭവങ്ങളും ഓരോ പാഠങ്ങളാണ് പഠിപ്പിക്കുന്നത്. അത് കേവലം ഒരു ആശുപത്രിയിലെ അനുഭവക്കുറിപ്പുകൾക്കപ്പുറം മനുഷ്യജീവിതത്തിൻ്റെ നന്മയും കപടതയും ദയനീയതയുമെല്ലാം ഒരുപോലെ വരച്ചുകാട്ടുന്നു. ഗ്രന്ഥകാരൻ്റെ സുഹൃത്തായ വേണു കണ്ണൻ വഴിയാണ് ഈ വായനാനുഭവം ഡോക്ടർ സത്താറിലേക്ക് എത്തുന്നത്. സരോജിനിയമ്മ (ഉപാസന) എന്ന വായനക്കാരി തൻ്റെ ഹൃദയസ്പർശിയായ കുറിപ്പിൽ പുസ്തകത്തിലെ അധ്യായങ്ങൾ വ്യക്തിപരമായ ഓർമ്മകളുമായി ചേർത്തുവെച്ച് എഴുതുന്നു.

വേണുവിൻ്റെ വരയും പഴയ ഓർമ്മകളും

'ധർമ്മാസ്പത്രി' വായിച്ചു തുടങ്ങുമ്പോൾ തന്നെ വേണു കണ്ണൻ്റെ വരയിലൂടെ ‘ആശുപത്രി’ കണ്ടതിനെ തുടർന്ന്, 64 കൊല്ലങ്ങൾക്ക് മുമ്പുള്ള ഒരനുഭവം ഓർമ്മയിൽ തെളിഞ്ഞു വന്നതായി സരോജിനിയമ്മ പറയുന്നു. അന്ന് 15 വയസ്സ് മാത്രം പ്രായമുണ്ടായിരുന്ന താൻ അമ്മയുടെ പ്രസവത്തിനായി ആശുപത്രിയിൽ എത്തിയതും, രാത്രി നടന്ന പ്രസവസമയത്ത് തനിച്ച് പുറത്തിരുന്ന് ദൈവത്തെ വിളിച്ചു കരഞ്ഞതുമെല്ലാം മനസ്സിൽ ഒന്നൊന്നായി തെളിഞ്ഞു വന്നു. അന്ന് പ്രായം കൂടുതലുള്ള അമ്മയുടെ പ്രസവത്തെ ഹെഡ് നഴ്സായിരുന്ന ദേവകി മനുഷ്യപ്പറ്റില്ലാതെ കളിയാക്കിയത് വേദനിപ്പിക്കുന്ന ഓർമ്മയായി ഇപ്പോഴും മനസ്സിലുണ്ട് എന്നും അവർ പങ്കുവെക്കുന്നു.

അതുപോലെ, സത്യസന്ധനും രോഗികളോട് കൂറുള്ളവനും അന്ന് ജൂനിയറുമായിരുന്ന ഡോക്ടർ സത്താറിൻ്റെ മാനസികാവസ്ഥയും വായനക്കാരി ഓർത്തെടുത്തു. രോഗം ഭേദമാകാത്ത രോഗികളെ സ്വന്തം സൗകര്യത്തിനായി ഡിസ്ചാർജ് ചെയ്യാൻ സിസ്റ്ററെ പറഞ്ഞുവിട്ട സീനിയർ ഡോക്ടറുടെ പെരുമാറ്റത്തെക്കുറിച്ച് വായിച്ചപ്പോൾ ഉണ്ടായ ജൂനിയർ ഡോക്ടറുടെ മാനസികാവസ്ഥ അവർ ഓർത്തു. പിന്നീട് എവിടെയായിരിക്കും രോഗികളെ കിടത്തിയിരുന്നത് എന്ന ആകാംക്ഷയും തനിക്കുണ്ടായതായി സരോജിനിയമ്മ കുറിച്ചു.

പ്രേതാലയം: അന്ധവിശ്വാസത്തിൻ്റെ മറ നീക്കി

അംബികാസുതൻ സൂചിപ്പിച്ചതുപോലെ, രോഗികളെ കിടത്താൻ സൗകര്യമില്ലെന്നറിഞ്ഞപ്പോൾ ഒതുങ്ങിക്കൂടാതെ, വളരെയധികം ചിന്തിച്ച ശേഷമായിരിക്കുമല്ലോ ഡോക്ടർ അതിനായി പ്രേതാലയം കണ്ടെത്തിയത്. അന്ധവിശ്വാസം ഒഴിവാക്കുക എന്ന വലിയ ലക്ഷ്യം ഡോക്ടറുടെ ഈ തീരുമാനത്തിന് പിന്നിൽ ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നും അവർക്ക് തോന്നി. എന്നാൽ, 'മനുഷ്യൻമാർ അന്ധന്മാർ തന്നെയാണെന്നതിൻ്റെ ഏറ്റവും വലിയ തെളിവായി' ഒരു സംഭവം അവർ ഓർത്തെടുത്തു. നേരത്തെ മരിച്ചു എന്ന് ഉറപ്പിച്ച ചെറുപ്പക്കാരനെ വഴിയിൽ വെച്ച് കണ്ടപ്പോൾ, 'സാറെ ഞാനിവിടെ ചായ വാങ്ങാൻ വന്നതാണെന്ന്' അവൻ പറഞ്ഞത് കേട്ട് ഡോക്ടർ പേടിച്ചു വിറച്ച് ഓടിപ്പോവുകയായിരുന്നു. ഏതായാലും ഡോക്ടറുടെ ശ്രദ്ധാകേന്ദ്രമായിരുന്ന ആ പ്രേതാലയം വായനക്കാർക്ക് നല്ലൊരു ചിരിക്ക് വക നൽകിയെന്നും, അത്രകാലവും പ്രേതത്തെ ഭയന്നു കഴിഞ്ഞവർക്കെല്ലാം അതിൽ നിന്ന് മുക്തി നേടാൻ കാരണമായെന്നും അവർ പറയുന്നു.

പോസ്റ്റ്മോർട്ടം ഡ്യൂട്ടിയും മനുഷ്യൻ്റെ തന്ത്രങ്ങളും

ആശുപത്രിയുമായി പൊരുത്തപ്പെട്ട് വരുന്നതിനിടയിൽ, പോസ്റ്റ്മോർട്ടത്തിൻ്റെ അന്നത്തെ ചുമതല തനിക്കാണെന്ന് അറിയാതെ പോയ ഡോക്ടർ പെട്ടെന്ന് മോർച്ചറിക്ക് ചുറ്റും ആൾക്കൂട്ടത്തെ കണ്ടപ്പോൾ പരിഭ്രമിച്ചു. ഡ്യൂട്ടി ബുക്ക് മറിച്ചു നോക്കിയപ്പോൾ അതിൽ സത്താർ ഡോക്ടറുടെ പേര് കണ്ട്, തല്ല് കൊള്ളേണ്ടി വരുമോ എന്ന് ഭയന്നാണ് അവർക്കിടയിലെത്തിയത്. പോസ്റ്റ്മോർട്ടം വൈകിയതിനുള്ള കാരണം സത്യസന്ധമായി ബോധ്യപ്പെടുത്തിയ ഡോക്ടർക്ക്, ആർക്കും അതിൽ പരാതിയില്ലെന്നറിഞ്ഞപ്പോൾ വലിയ ആശ്വാസമായി.

എന്നാൽ, പിന്നീട് അറിഞ്ഞപ്പോൾ മരണം ജോലിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണെന്ന് വരുത്തിത്തീർത്ത് സർക്കാരിൽ നിന്ന് ആനുകൂല്യം നേടിയെടുക്കാനുള്ള പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായിരുന്നു ആ ആൾക്കൂട്ടം എന്ന സത്യം മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. എന്നാൽ, മഴക്കാലത്ത് മത്സ്യത്തൊഴിലാളികളുടെ വറുതിയെക്കുറിച്ചുള്ള ഡോക്ടറുടെ വിശദീകരണവും കൂട്ടിച്ചേർത്ത് വായിച്ചപ്പോൾ ആസൂത്രണം ചെയ്ത പ്രതികരണത്തിന് വകയില്ലാതായി.

മദ്യസേവയും ശുദ്ധാത്മാവിൻ്റെ തട്ടിപ്പും

ശവത്തെ വെച്ച് മദ്യസേവ നടത്തിയ തട്ടിപ്പും ഡോക്ടർ വെളിപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്. പ്രസ്തുത തട്ടിപ്പിന് ഇരയായത് അന്നുള്ള സിസ്റ്ററിനൊപ്പം ഡോക്ടർ സത്താർ തന്നെയാണെന്നുള്ളതാണ് വിചിത്രം. ശവത്തിൻ്റെ കൂടെയുണ്ടായിരുന്ന സ്ത്രീയുടെ വാക്ക് വിശ്വസിച്ച സിസ്റ്റർ, ശവം കൊണ്ടുപോകാനും ദഹിപ്പിക്കാനുമൊന്നും കഴിവില്ലാത്ത അവരുടെ ദയനീയ അവസ്ഥയെപ്പറ്റി ഡോക്ടറെ ബോധ്യപ്പെടുത്തി. ശുദ്ധനായ ഡോക്ടർ മറിച്ചൊന്നും ചിന്തിക്കാതെ ആംബുലൻസ് വാടക ഉൾപ്പെടെ, ദഹിപ്പിക്കാനുള്ള ചിലവും കൂടി വീട്ടിൽ ചെന്ന് എടുത്തു കൊണ്ടുവന്നു കൊടുക്കാനുള്ള സന്മനസ്സ് കാണിച്ചുകൊണ്ട് മറ്റുള്ളവർക്ക് മാതൃകയായി.

എന്നാൽ അടുത്ത ദിവസമാണ് ഡോക്ടർ കൊടുത്ത കാശ് കൊണ്ട് അവർ മദ്യസൽക്കാരം നടത്തിയ കഥയോടൊപ്പം, ശവം അപ്പോഴും മോർച്ചറിയിൽ തന്നെയുണ്ടെന്നുള്ള വിവരവും ഡോക്ടർ അറിഞ്ഞത്. 'എപ്പോഴും തട്ടിപ്പിന്നിരയാകുന്നത് ശുദ്ധാത്മാക്കൾ ആണെന്നുള്ളത് പരമാർത്ഥം തന്നെയാണെന്ന്' അവിടെ വെച്ച് മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. ആ സംഭവത്തിലാണ് മനുഷ്യൻ്റെ കപടത ഡോക്ടർ തിരിച്ചറിഞ്ഞത്.

സുകൃതമായ സ്നേഹം

ഡോക്ടറുമായി ചേർന്ന് കഴിഞ്ഞിരുന്ന, നാടും വീടും അറിയാത്ത മുത്തുവും, 50 കൊല്ലങ്ങളോളം ആശുപത്രിയെ സ്വന്തമായും ഡോക്ടർമാരെയും സിസ്റ്റർമാരെയും എല്ലാം ബന്ധുക്കളായും കണ്ടുകൊണ്ട് സദാ നേരവും രോഗികളുടെ സേവനങ്ങളിൽ മുഴുകി കഴിഞ്ഞിരുന്ന സുന്ദരനും പകർന്നു നൽകിയിരുന്ന പരിശുദ്ധ സ്നേഹം ഡോക്ടർക്ക് സുകൃതമായി ലഭിച്ചതാണ്. മുത്തു മരിച്ചു പോയെങ്കിലും സുന്ദരൻ ഡോക്ടർ പിരിയുന്നത് വരെ വിട്ടുപോകാതെ കൂടെ നിന്നു.

ജീവിതം മറന്നു മതിമറന്നവരുടെ കണ്ണ് തുറപ്പിക്കുന്ന കഥ

മറ്റൊരു അനുഭവകഥ ജീവിതത്തെ ശാശ്വതമായിക്കണ്ട് മതി മറക്കുന്നവരുടെ കണ്ണ് തുറപ്പിക്കേണ്ടതായി തോന്നി. ആശുപത്രി പരിസരങ്ങളിൽ ഒരു ആണും പെണ്ണും മതിമറന്നുകൊണ്ട് ആടിപ്പാടിയിരുന്നത് എല്ലാവർക്കും നിത്യ കാഴ്ചയായിരുന്നു. ഒഴിവുസമയങ്ങളിൽ ഡോക്ടർമാരും സുഹൃത്തുക്കളും ഈ കാഴ്ചക്കാരിൽ പങ്കുചേരാറുണ്ടായിരുന്നു. അങ്ങനെ കാലം അതിൻ്റെ വഴിയെ പോയിക്കൊണ്ടിരുന്നപ്പോൾ ആൺ കഥാപാത്രം രോഗത്തിന് അടിമയാവുകയും പെൺ കഥാപാത്രം അയാളിൽ നിന്ന് അകലുകയും ചെയ്തു. സഹായത്തിന് ആരുമില്ലാതെ ആ മനുഷ്യൻ അവശനായി കടത്തിണ്ണയിൽ അഭയം തേടി.

അവിടെവെച്ച് അബോധാവസ്ഥയിൽ കണ്ട പോലീസുകാരാണ് അയാളെ ധർമ്മാസ്പത്രിയിൽ എത്തിച്ചത്. സത്താർ ഡോക്ടർ അയാളെ തിരിച്ചറിഞ്ഞു. സഹായത്തിനായി പെൺ കഥാപാത്രത്തെ വിളിച്ചുവരുത്താൻ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും ഡോക്ടറുടെ ശ്രമങ്ങളെല്ലാം പരാജയപ്പെടുകയായിരുന്നു. അവിടെവെച്ചായിരിക്കാം അവളെ കണ്ടത് മുതൽക്കുള്ള കഥകളെല്ലാം ചിന്തിച്ചുകൊണ്ട് അയാൾ അയാളിലേക്ക് തന്നെ ഒതുങ്ങിക്കൂടിയത്. എന്നാൽ പെറ്റമ്മയെപ്പോലും ഓർക്കാൻ സമയമില്ലാതിരുന്ന ആ മകനെയും തേടി തേടി ആ അവസ്ഥയിൽ അവിടെയെത്തിയത് മറ്റാരുമല്ല, പെറ്റമ്മ തന്നെയായിരുന്നു. സ്വന്തം സന്തോഷത്തിന് മുൻതൂക്കം നൽകി മാതാപിതാക്കളെ വൃദ്ധസദനങ്ങളിലേക്ക് തള്ളുന്ന മക്കൾ ഡോക്ടറുടെ 'ധർമ്മാസ്പത്രി' വായിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ എന്നെനിക്ക് തോന്നി.

നന്ദി പറയാനെത്തിയ സാധു മനുഷ്യൻ

സ്വയം മറന്ന് രോഗികൾക്കായി സേവനമർപ്പിച്ചു കഴിഞ്ഞിരുന്ന ഡോക്ടറെ തിരിച്ചറിഞ്ഞ് നന്ദി പറയാനായി വീട് അന്വേഷിച്ചെത്തിയ ഒരു സാധു മനുഷ്യനെ കുറിച്ചുള്ള കാര്യങ്ങളും ഡോക്ടർ പുസ്തകത്തിൽ പറയുന്നു. ഒരു ദിവസം പാതിരായ്ക്ക് അത്യാസന്ന നിലയിൽ ഒരാളെ ആശുപത്രിയിൽ എത്തിച്ചപ്പോൾ തന്നെ ആശുപത്രിയിൽ എത്തണമെന്ന് നിർബന്ധമുള്ള ഡോക്ടർ, അല്പം ഭയമുള്ള ആളായതുകൊണ്ട് ഭാര്യയെയും കൂട്ടി ആശുപത്രിയിൽ എത്തി. രോഗിയെ രക്ഷപ്പെടുത്തുന്നതിനായി സഹപ്രവർത്തകരും ചേർന്ന് നടത്തിയ പരിശ്രമങ്ങളെല്ലാം വൃഥാവിലാവുകയും രോഗി മരണത്തിന് കീഴടങ്ങുകയും ചെയ്തു. അങ്ങനെയുള്ള ഘട്ടങ്ങളിലെല്ലാം രോഗിയെ രക്ഷപ്പെടുത്താൻ കഴിഞ്ഞില്ലെന്ന പ്രയാസം കൂടുതലായി അനുഭവിച്ചിരുന്ന ഒരാളായിട്ടാണ് ഡോക്ടറെ മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞത്.

വാർഡിൽ അധിക സമയം മൃതദേഹം വെക്കാൻ പാടില്ലാത്തതിനാൽ സങ്കടത്തോടുകൂടി, മരിച്ച സ്ത്രീയുടെ ഭർത്താവായിരുന്ന വയസ്സനോട് ഡോക്ടർ സംഭവം സൂചിപ്പിച്ചു. ആ പാവം മനുഷ്യൻ്റെ കയ്യിൽ ആംബുലൻസിന് വാടക കൊടുക്കാൻ മാത്രമുള്ള കാശുണ്ടായിരുന്നില്ല. അവിടെയും ഡോക്ടർ സഹായത്തിനെത്തി ആശുപത്രിയിൽ നിന്നും മൃതദേഹം പുറത്തിറക്കിവിട്ടു. പ്രസ്തുത വയസ്സൻ കുറെ മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം ഡോക്ടറുടെ വീട് അന്വേഷിച്ചെത്തിയപ്പോൾ, എന്തെങ്കിലും സഹായത്തിനുള്ള വരവായിരിക്കാം ആ പാവത്തിൻ്റേതെന്ന് കരുതിയ ഡോക്ടറുടെ കണക്കുകൂട്ടൽ തെറ്റിച്ചുകൊണ്ട് അയാൾ പറഞ്ഞത്, ഡോക്ടർ ചെയ്ത ഉപകാരത്തിന് നന്ദി പറയാനാണ് ഞാൻ വന്നത് എന്നായിരുന്നു. അത് കേട്ടപ്പോൾ ഡോക്ടർ മനസ്സുകൊണ്ട് അയാളെ തൊഴുതിരിക്കണമെന്ന് ഊഹിക്കുന്നു. കാരണം അതുവരെ നന്ദി എന്നൊരു പദം എവിടെയും ഡോക്ടർ എഴുതി കണ്ടില്ല, അതുകൊണ്ട് അങ്ങനെ തോന്നുന്നത് സ്വാഭാവികമല്ലേ.

അതുപോലെ സഹപ്രവർത്തകർക്കിടയിൽ രാത്രികാലങ്ങളിൽ കണ്ണടക്കാതെ രോഗികളിൽ മാത്രം ശ്രദ്ധയിരുത്തി കഴിഞ്ഞിരുന്ന നഴ്സിംഗ് സൂപ്പർവൈസറെ കൊണ്ടുള്ള വേറിട്ട വിലയിരുത്തലും ശ്രദ്ധേയമാണ്. ഡോക്ടർ സത്താറിൻ്റെ മാത്രമല്ല അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കുടുംബവും ദയാശീലരാണെന്ന് ഈ വായനയിലൂടെ മനസ്സിലായി. 'ധർമ്മാസ്പത്രിയിൽ ജോലി തരപ്പെട്ടാൽ സാധുക്കളെ സഹായിക്കാമെന്ന് ഉപ്പ പറഞ്ഞത്' ഇതിന് തെളിവാണ്. ഭർത്താവിൻ്റെ സേവനപാതയിൽ രാവും പകലും താങ്ങും തണലുമായി വേണ്ടപോലെ ഊർജ്ജം പകർന്നു നൽകിയ ഡോക്ടറുടെ പ്രിയപ്പെട്ട ഭാര്യ ഷമീമയുടെ സന്മനസും ഇവിടെ ഓർക്കേണ്ടതായി വരുന്നു.

എല്ലാംകൊണ്ടും ആതുര സേവന മേഖലയ്ക്ക് തന്നെ വഴികാട്ടിയായ സത്താർ ഡോക്ടറെ സുഹൃത്തായി ലഭിച്ചത് വേണു കണ്ണൻ്റെ സുകൃതമായി കാണുന്നു. അതുപോലെ വേണു കണ്ണനെ എന്നിലേക്കും എൻ്റെ അക്ഷരങ്ങളിലേക്കും എത്തിക്കുന്നതിന് ദൈവം നിയോഗിച്ച ബബിത മോളേയും ഓർത്തുകൊണ്ട് കുറിപ്പ് അവസാനിപ്പിക്കുന്നു എന്ന് പറഞ്ഞാണ് സരോജിനിയമ്മ ഈ മനോഹരമായ വായനാനുഭവം പൂർത്തിയാക്കുന്നത്.

ഡോക്ടർ സത്താറിൻ്റെ പ്രതികരണം

വായനാനുഭവം പങ്കുവെച്ചുകൊണ്ട് സുഹൃത്ത് വേണു കണ്ണൻ നൽകിയ സരോജിനിയമ്മയുടെ  ഈ കുറിപ്പിനോട് ഡോക്ടർ സത്താർ അതിശയത്തോടെയാണ് പ്രതികരിച്ചത്. 82 വയസ്സുള്ള ഒരു സ്ത്രീയുടെ പക്കൽ നിന്നും ഇത്രയും മനോഹരവും ആഴത്തിലുള്ളതുമായ ഒരു പ്രതികരണം ലഭിച്ചത് അദ്ദേഹം പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നില്ല. 'ഈ കുറിപ്പ് എഴുതിയ സരോജിനിയമ്മയെ തനിക്ക് നേരിട്ട് അറിയില്ല. എങ്കിലും, വളരെ ശ്രദ്ധയോടെയും സത്യസന്ധതയോടെയും ഓരോ ഭാഗവും വായിച്ച് അതിനോട് അവർക്ക് തോന്നിയ വൈകാരികമായ അടുപ്പവും വ്യക്തിപരമായ ഓർമ്മകളും ചേർത്തുവെച്ച് എഴുതിയ ഈ കുറിപ്പിന് നല്ലൊരു എഴുത്തുകാരിയുടെ കൈയ്യൊപ്പുണ്ട്. ഈ നല്ല വാക്കുകൾക്ക് നന്ദിയുണ്ട്' എന്നും ഡോക്ടർ സത്താർ കൂട്ടിച്ചേർത്തു.

ഈ ഹൃദയസ്പർശിയായ വായനാനുഭവം നിങ്ങൾക്ക് ഇഷ്ടപ്പെട്ടെങ്കിൽ ഷെയർ ചെയ്യൂ. ഈ കുറിപ്പിനെക്കുറിച്ചുള്ള നിങ്ങളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ പങ്കുവെക്കുക. 

Article Summary: Sarojini Amma's emotional review of Dr. Sathar's 'Dharmaspathri' and the doctor's reaction.

#Dharmaspathri #DrSathar #SarojiniAmma #MalayalamBookReview #ReadingExperience #Literature