പെട്ടെന്ന് സ്റ്റേജിന് പിന്നില്‍ നിന്ന് ബൂട്ടുകളുടെ ശബ്ദം ആളുകള്‍ കേട്ടു, നിമിഷങ്ങള്‍ക്കുള്ളില്‍ 50 സൈനികര്‍ ജാലിയന്‍ വാലാബാഗിന്റെ ഇടുങ്ങിയ വഴിയില്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ഒരു നിമിഷം പോലും നഷ്ടപ്പെടുത്താതെ ജനറല്‍ ഡയര്‍ 'ഫയര്‍' എന്ന് ആജ്ഞാപിച്ചു. സൈനികര്‍ വെടിയുതിര്‍ക്കാന്‍ തുടങ്ങി. ചുറ്റും ആളുകള്‍ മരിച്ചു വീഴാന്‍ തുടങ്ങി. ആള്‍ക്കൂട്ടം കൂടുതലുള്ള ദിശയില്‍ തോക്കുകള്‍ വീണ്ടും നിറയ്ക്കാനും വെടിവയ്ക്കാനും ഡയര്‍ അവരോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു. ആളുകള്‍ ഭയന്ന് എല്ലാ ദിശകളിലേക്കും ഓടാന്‍ തുടങ്ങി, പക്ഷേ അവര്‍ക്ക് പുറത്തിറങ്ങാന്‍ ഒരു മാര്‍ഗവുമില്ല.
ഇടുങ്ങിയ തെരുവുകളുടെ പ്രവേശന കവാടത്തില്‍ എല്ലാ ആളുകളും ഒത്തുകൂടി പുറത്തിറങ്ങാന്‍ ശ്രമിച്ചു. ഡയറിന്റെ പടയാളികള്‍ അവരെ തങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യമാക്കി മാറ്റി. മൃതദേഹങ്ങള്‍ കുമിഞ്ഞുകൂടാന്‍ തുടങ്ങി.
പലരും മതില്‍ കയറി രക്ഷപ്പെടാന്‍ ശ്രമിച്ച് സൈനികരുടെ വെടിയുണ്ടകള്‍ക്ക് ഇരയായി. പത്തു മിനിറ്റോളം വെടിയുണ്ടകള്‍ തുടര്‍ച്ചയായി തുടര്‍ന്നു. ഡയറിന്റെ സൈനികര്‍ മൊത്തം 1650 റൗണ്ട് വെടിയുതിര്‍ത്തു. വെടിവയ്പ്പ് നിര്‍ത്താന്‍ ഉത്തരവ് ലഭിച്ചയുടന്‍, സൈനികര്‍ വന്ന വേഗതയില്‍ പുറത്തേക്ക് പോയി. ഡയര്‍ തന്റെ കാറില്‍ കയറി രാം ബാഗ് ലക്ഷ്യമാക്കി നീങ്ങി. പടയാളികള്‍ കാല്‍നടയായി അനുഗമിച്ചു.
അന്നുരാത്രി ജാലിയന്‍വാലാബാഗില്‍ പരുക്കേറ്റവര്‍ക്ക് വൈദ്യസഹായം ലഭിച്ചില്ല. മരിച്ചവരെയും മുറിവേറ്റവരെയും പുറത്തെടുക്കാന്‍ ആളുകളെ അനുവദിച്ചില്ല. പുലര്‍ച്ചയോടെ, കഴുകന്മാര്‍ മുകളിലൂടെ പറക്കാന്‍ തുടങ്ങി, അവയ്ക്ക് താഴെ കിടക്കുന്ന മൃതദേഹങ്ങളെയോ മുറിവേറ്റവരെയോ ആക്രമിക്കാനും അവയുടെ മാംസം തിന്നാനും കഴിഞ്ഞു. ചൂടില്‍ മൃതദേഹങ്ങള്‍ അഴുകാന്‍ തുടങ്ങിയിരുന്നു. സംഭവം നടന്ന് മൂന്ന് മാസത്തിന് ശേഷവും അന്വേഷണത്തിനായി കോണ്‍ഗ്രസ് പ്രതിനിധികള്‍ അവിടെ എത്തിയപ്പോഴും അന്തരീക്ഷത്തില്‍ മൃതദേഹങ്ങളുടെ ചീഞ്ഞളിഞ്ഞ ദുര്‍ഗന്ധം പരന്നിരുന്നു.
അതിനിടെ, ജാലിയന്‍വാലാബാഗിലെ കൂട്ടക്കൊലയ്ക്ക് ശേഷം വൈകുന്നേരം 6.30 ഓടെ ഡയര്‍ തന്റെ ക്യാമ്പിലെത്തി. നഗരത്തിലെ മുഴുവന്‍ വൈദ്യുതിയും വെള്ളവും അദ്ദേഹം വിച്ഛേദിച്ചു. രാത്രി 10 മണിക്ക് അദ്ദേഹം ഒരിക്കല്‍ കൂടി നഗരം സന്ദര്‍ശിച്ചു, ജനങ്ങളുടെ വീടുകളില്‍ നിന്ന് പുറത്തിറങ്ങരുതെന്ന തന്റെ ഉത്തരവ് പാലിക്കുന്നുണ്ടോ ഇല്ലയോ എന്നറിയാന്‍. ജാലിയന്‍ വാലാബാഗില്‍ കുട്ടികളും ബന്ധുക്കളും പ്രായമായവരും പരിക്കേറ്റ് കിടക്കുമ്പോള്‍ അവരെ സഹായിക്കാന്‍ ആളുകള്‍ക്ക് പുറത്തിറങ്ങാന്‍ പോലും അനുവദിക്കാത്തയത്ര ക്രൂരതയാണ് അന്ന് കണ്ടത്. അന്നു രാത്രി തെരുവില്‍ ഒരാളെപ്പോലും ഡയര്‍ കണ്ടിട്ടുണ്ടാകില്ല, പക്ഷേ നഗരം മുഴുവന്‍ ഉണര്‍ന്നിരുന്നു.
തുടക്കത്തില്‍, ബ്രിട്ടീഷ് സര്‍ക്കാര്‍ ഇത്രയും വലിയ കൂട്ടക്കൊലയെക്കുറിച്ച് ഒന്നും അറിഞ്ഞില്ല. എന്നാല്‍ വാര്‍ത്ത പ്രചരിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയതോടെ അന്വേഷണത്തിനായി ഹണ്ടര്‍ കമ്മിറ്റി രൂപീകരിച്ചു. ഈ വെടിവയ്പില്‍ ആകെ 379 പേര്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടതായി ഹണ്ടര്‍ കമ്മിറ്റി അംഗീകരിച്ചു, അതില്‍ 337 പുരുഷന്മാരും 41 കുട്ടികളുമാണ്.
എന്നാല്‍ ആയിരം പേരെങ്കിലും മരിക്കുകയും ഏകദേശം 5000 പേര്‍ക്ക് പരിക്കേല്‍ക്കുകയും ചെയ്തുവെന്ന് പല ദൃക്സാക്ഷികളും പറയുന്നു. അതിനുശേഷം ഇന്ത്യന്‍ ജനതയും ബ്രിട്ടീഷുകാരും തമ്മില്‍ ഉടലെടുത്ത അകലം ഒരിക്കലും മറികടക്കാനാകാതെ 28 വര്‍ഷത്തിനുശേഷം ബ്രിട്ടീഷുകാര്‍ക്ക് ഇന്ത്യ വിടേണ്ടിവന്നു.
ഒരു ബ്രിട്ടീഷ് ഉദ്യോഗസ്ഥന്‍ വ്യക്തിപരമായി നടത്തിയ ഈ ക്രൂരമായ കൂട്ടക്കൊല ഇത്തരത്തിലുള്ള ആദ്യത്തെ സംഭവമായിരുന്നു. അക്രമവും ക്രൂരതയും രാഷ്ട്രീയ അടിച്ചമര്‍ത്തലും ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തില്‍ ആദ്യമായിരുന്നില്ല, മറിച്ച് അത് തന്നെ മറ്റൊരു തലത്തിലുള്ള ക്രൂരതയായിരുന്നു. കുറ്റക്കാരനായി കണ്ടെത്തിയ ഡയറിനെ ഇംഗ്ലണ്ടിലേക്ക് തിരിച്ചു വിളിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും ഇംഗ്ലണ്ടില്‍ ഒരു വിഭാഗം ഇദ്ദേഹത്തോടു സഹാനുഭൂതി പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഇത് ഇന്ത്യയില്‍ പ്രതിഷേധമുളവാക്കുകയുമുണ്ടായി. 1927 ജൂലൈ 23-ന് ഇദ്ദേഹം ബ്രിസ്റ്റോളില്‍ മരണമടഞ്ഞു.
Keywords: Jallianwala Bagh, History, Indian independence, Freedom Struggle, Jallianwala Bagh massacre and General Dyer.
< !- START disable copy paste -->